Modern Authentic - Kazbek Nagaroko (2014)
Koleksiyonumuzun muhtemelen en kısa albümünün bizim için özel bir bir yeri var. Müzik şirketimizin en büyük özelliğinin otantik malzemeler pesinde daimi bir arayış hatta bir avda olduğunu söyleyebiliriz. Biz kaç istisna dışında halk rock müziğine, yani tabiri caizse, "dünya müziğine", yanı sıra 20. yüzyıl müziğine ilgimiz kayda değer değildir. Geleneksel toplumun yapısının uzun zaman önce tahrip edilmesiyle insanlar arkaik tarzda yeni şarkılar ve melodiler besteleme yetenek ve hünerlerini yitirdiler. En azından, bu Kuzey Kafkasya`daki neredeyse tüm etnik gruplar için geçerli bir durumdur.
Geleneksel Çerkes kültüründe, yeni eserlerin bestelenmesi ceguako geleneğinin yok olmasıyla son buldu. Bu kabile ozanlarının, Çerkes halk sairlerinin, bir sosyal grup olarak ortadan kalktığı zaman, geleneğin gelişimi sona erdi. İnsanlara kalan tek şey geriye kalan mirasını korumak; Çerkes müzik geleneğinin çağdaş girişimleri pop müzik sahneleri ile bazı zorlama deneyler ile sınırlıdır.
Umudumuzun sebebini Kasım 2014de Adigey’e düzenlediğimiz bir araştırma gezisinde bulduk. Yerel meraklıları sayesinde, bu bölgenin folkloru Kabardey-Balkar Cumhuriyeti ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'ne nazaran çok daha iyi muhafaza edildi. Bir araya getirmeyi başardığımız malzemenin sayısı açısından gezimizin çok başarılı olduğunu söylemek zor. Güncel faktörler bizi planladığımız her şeyi kaydetmemize izin vermedi. Ancak, buna rağmen aramadığımız birçok şeyi bulduk hatta.
Günümüzde Kazbek Nagaroko Çerkes şarkı ve melodileri en özgün çağdaş yorumcularından biridir. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'ndeki önceki çalışmamızdan esinlenerek, biz o arşivlenmiş kaynaklarda bulunan atalarımızın söylediği şarkıları dinleyerek öğrendiği yeni bazı eserlerden kayıt yapabilmek umuduyla onunla tekrar bir araya geldik.
Bu otodidakt genç adamın daha önce hiç duymadığımız Şeyh Mansur hakkındaki şarkıyı söylediğinde çok şaşırdık. Çerkesler ile dostane ilişkileri olan 18. yüzyılın bu Çeçen savaşçısı hakkındaki şarkı, şimdiye kadar bize ulaşmış değildi. Bu şarkının İngilizce sözleri Edmond Spenser'in "Çerkesya ve Kırım seyahatleri" isimli kitabında bulunuyor.
Kazbek arkadaşı Zaur Usup ile birlikte şarkının güftesini, folklor dilinin sanatsal özelliklerini dikkate alarak, Çerkez diline çevirdiler. Bunun yanı sıra besteyi de ellerinden geldiğince geleneksel tarza uygun şekilde kendileri yaptılar. Onların bu ortak işbirliği bu albümü ortaya çıkardı.
Belki deneyimli bir folklor araştırmacısı şarkının uzak bir geçmişin eseri olmadığını fakat onun modern bir rekonstrüksiyonu olduğunu zorlanmadan farkına varacaktır.
Duygularımızı pekiştirmek için, Kazbek Nagaroko, kendisinin bestelediği bir ninninin iki varyasyonunu - bir kontrpuan ile bir de kontrpuan olmadan -Kamıla (çerkes flütü) ile çaldı. Bu malzemeyi, yerli halk müziğinin diğer kayıtları arasında kaybolmasını engellemek için, ayrı bir şekilde yayınlamaya karar verdik.
Cerkes kültüründe yeni ceguakoların ortaya çıktığını mı söylüyoruz? Bu albümün sanatçılarını bu geleneğe dâhil mi ediyoruz? Cevap hayır. Bunlar sadece ilk adımlar.
Şarkı Listesi:
1. Kazbek Nagaroko, Zaur Yusup – Şeyh Mansur’un Şarkısı.
2. Kazbek Nagaroko – Ninni Melodisi.
3. Kazbek Nagaroko – Ninni Melodisi (varyasyon).
_______________________________________________
Modern Authentic - Kazbek Nagaroko (2014)
This probably the briefest album in our collection is something special to us. Our label is in a constant search for, or I could say, a hunt for the authentic materials. We are barely interested in folk rock, so to say “world music”, as well as in music of the 20th century, though with small exceptions.
The traditional society was destroyed long time ago; with that, people lost their abilities and skills to compose new songs and melodies in the archaic manner. At least, it is a case for nearly all ethnic groups of the Northern Caucasus.
In the Circassians cultural tradition, composing of the new materials stopped along with the destruction of the djeguako-storytellers’ institution. When those tribal bards, Circassian minstrels, ceased to exist as a social group, the development of the tradition came to an end. The only thing left to people is to preserve the surviving heritage; the modern attempts of the Circassian musical tradition are limited to the pop music stage and some forced experiments.
The reason for our hope we found in Adygea, where we went on our expedition in November, 2014. Thanks to local enthusiasts, folklore of this region has survived much better than in The Kabardino-Balkarian Republic and The Karachay–Cherkess Republic. That expedition is difficult to call successful in terms of the amount of the materials collected. The everyday factors did not allow us to record all of what we planned. However, we found things that we even had not looked for.
To date, Kazbek Nagaroko is one of the most interesting contemporary performers of the Circassians songs and melodies. Having been inspired by our previous collaboration in the Kabardino-Balkarian Republic, we met up again in hopes to make some recordings of the new material which he had learned by listening to our ancestors singing in archived sources.
We were very surprised as without stopping to think, the young self-taught man sang the song about Sheikh Mansur, of whom we had not heard. The song about that Chechen warrior of XVIII, who had friendly relationships with Circassians, had not reached us so far. The English lyrics to that song are found in the Edmond Spenser’s book “Travels in Circassia and Krim-tartary”
Kazbek together with his friend and fellow Zaur Usup translated the lyrics into the Circassian language, taking into account the artistic peculiarities of the folklore language. They also set the lyrics to music, which they composed by themselves, doing their best to make it as close as possible to the traditional manner of performance. Their joint collaboration is what makes this album.
Perhaps, an experienced folklorist may without difficulty recognize that that song is not from the distant past, but its modern reconstruction. However, it seems that this is one of the first positive experiences of emerging new Circassian folklore.
To confirm our feelings, Kazbek Nagaroko also played a lullaby of his own composition on Kamyl (a circassian flute) in two variations - with and without counterpoint. We decided to publish that material separately to prevent it from getting lost among other recordings of indigenous folk music.
May we say that new djeguako-storytellers’ are emerging in Circassian culture? May we relate the artists of this album to that tradition? The answer is no. Those are only the first steps.
The fact that such masterful (from our point of view) materials are rare, and make people wonder is the evidence that the Circassian musical tradition is experiencing not the best time of its history though not the worst.
Tracklist:
1. Kazbek Nagaroko, Zaur Yusup – Sheikh Mansur’s Song.
2. Kazbek Nagaroko – Lullaby Melody.
3. Kazbek Nagaroko – Lullaby Melody (version).
Sound: Timur Kodzoko
Sound editing: Timur Kodzoko
Cover photo – Timur Kodzoko
Cover art: Milana Khalilova
Notes: Bulat Khalilov, Olesya Altynbaeva
Recorded in Russia, Republic of Adygeya
11.11.2014.
released 29 November 2014
_______________________________________________
Этот, наверное, самый непродолжительный альбом является для нас чем-то особенным. Наш лэйбл ищет, можно сказать, охотится за аутентичным материалом. Нас мало привлекает не только фолк-рок, т. н. «world music», но и музыка XX столетия, за редким исключением.
Традиционное общество было разрушено давно, а вместе с ним народ практически утратил способность слагать новые песни и мелодии в архаичном духе. Во всяком случае, это касается практически всех этносов Северного Кавказа.
В адыгской культуре сочинение нового материала прекратилось вместе с разрушением института сказителей-джэгуако. После того, как эти народные барды, черкесские менестрели, исчезли как социальная группа, развитие традиции остановилось. Людям осталось только хранить имеющееся; а все попытки черкесского музыкального творчества отсылают то к эстраде, то к вымученным экспериментам.
Повод для надежды мы нашли в Адыгее (благодаря энтузиастам фольклор там сохранился гораздо лучше, чем в Кабардино-Балкарии или Карачаево-Черкесии), куда и отправились в экспедицию в ноябре 2014 года. Ту поездку сложно назвать успешной, если говорить о количестве собранного материала. Бытовые факторы не позволили нам записать всё, что мы планировали. Однако, мы нашли то, чего даже не искали.
Казбек Нагароков (см. OR_005) один из самых интересных исполнителей адыгских песен и мелодий на сегодняшний день. Вдохновившись нашей прошлой с ним записью в Кабардино-Балкарии, мы встретились с ним в надежде записать еще некоторое количество материала из того, что он успел выучить, слушая архивы прошлого века с голосами наших предков.
Каково же было наше удивление, когда молодой самоучка (что в данном случае только плюс) как бы между делом исполнил песню о Шейхе Мансуре, о которой мы до сих пор ничего не слышали. Песня об этом чеченском воине XVIII века, который был дружен с адыгами, не дошла до нас. Текст этой песни на английском языке приводится в книге путешественника Эдмонда Спенсера «Путешествия в Черкесию и Крымскую Татарию».
Казбек вместе со своим другом и соратником Зауром Юсуповым перевели слова на адыгский язык, учитывая художественные особенности фольклорного языка, и положили их на музыку, которую они сочинили сами, стараясь сделать это в максимально традиционном ключе. Их совместное исполнение и записано на этом альбоме.
Возможно, опытный фольклорист без труда расслышит, что эта песня не глубокого прошлого, а ее современная реконструкция. Однако нам кажется, что это один их первых позитивных опытов рождения нового черкесского фольклора.
Чтобы подтвердить наше ощущение, Казбек Нагароков также сыграл нам колыбельную мелодию на камыле (черкесской флейте) в двух вариациях — с подголоском и без. Также собственного сочинения. Мы решили издать этот материал отдельно, чтобы он не затерялся среди других наших релизов с исконно народной музыкой.
Можно ли говорить о том, что в черкесском мире появляются новые джэгуако-сказители? Можно ли отнести к их числу людей, записанных на этом альбоме? Нет, пока еще это лишь первые шаги.
А то, что факт достойного (на наш взгляд) творчества вызывает удивление и столь редок свидетельствует лишь о том, что черкесская музыкальная культура переживает не самое лучшее время. Но и не худшее.
.
Исполненные песни:
1. Казбек Нагароков, Заур Юсупов - Песня о Шейхе Мансуре.
2. Казбек Нагароков - Колыбельная мелодия.
3. Казбек Нагароков -Колыбельная мелодия (с подголоском).
Запись звука: Тимур Кодзоков
Правка звука, сведение: Тимур Кодзоков
Фото на обложке: Тимур Кодзоков
Дизайн обложки: Милана Халилова
Текст: Булат Халилов, Ярослав Суздальцев
Записано 11 ноября 2014 года.
Место записи: Адыгея, г. Майкоп
_______________________________________________
Мы Iэлбомыр кIэщIми мыхьэнэ нэхъ иIэу къытщохъу. Ди лейлблым къеулъэпхъэщ, уеблэм йощакIуэ жыпIэ хъунущ, пасэрей хабзэм тет уэрэд жыIэкIэм, пшыналъэхэм. Дэ дызылъыхъуэм щыщкъым фолк-рокри – «world music»- кIэ зэджэр, е-20- нэ лIэщIыгъуэм яуса пшыналъхэри, зэкъуэтIакъуэхэм нэмыщI. Ижьырей жылагъуэ псэукIэм и хабзэр зэрызэтракъутэрэ куэд щIащ, абы дыкIуэдащ уэрэдус хабзэри. Ар къызыщыщIахэм хэббжэ хъунущ Кавказым ис лъэпкъхэр. ДжэгуакIуэжьхэр зэрагъэкIуэдрэ уэрэдусынри щагъэтащ. ДжэгуакIуэхэр щымыIэж щыхъум, абыхэм кърагъэкIуэкI Iуэхугъуэхэри зэтеувыIащ. ЦIыхум къахуэнаIамэ, зэрыхъукIэ яхъумащ, щIэуэ яусар пасэрей гъэпсыкIэм йофэгъуэкI. Яус пэтми пасэрей уэрэд усыкIэ мыхъуу эстраднэ формэ къещтэ, е тIуми щымыщ мэхъу. 2014 гъэм бжьыхьэкIэм КIахэм эспедицэ дыкIуати, абы дызыщырихьэлIам ди гур къызэригъэгъуэтыжащ (КIахэм IуэрыIуатэр нэхъ щызэрахьащ, Къэбэрдей – Балъкъэрми, Къэрэшей – Шэрджэсми елъытауэ). КъыдэхъулIа щIагъуи щыIэкъым абы къыщытщыпам и бжыгъэм тепщIыхьмэ. Iуэхугъуэ зэмылIэужьыгъуэхэм я зэранкIэ куэд зэблэуащ. Ауэ дызыщымыгугъыха къыдэхъулIащ.
Нэгырокъуэ Къызбэч пасэрей джэгуакIуэхэм япэплъыт хъуну пIэрэ жыпIэу урегъэгупсыс и уэрэд жыIэкIэмрэ пшынэ еуэкIэмрэ (еплъ OR_005). Къэбэрдей – Балъкъэрым дыщызэIущIам щыгъуэ едгъэтхауэ щатахэм дыкъигъэгушхуауэ Къэбзэч дыхуэзащ, блэкIа лIэщIыгъуэм зэхуахьэса уэрэдхэм едаIуэурэ зэригъэщIахэм щыщ ттхын ди гугъэу. ЗэрыдгъэщIэгъуэнур тщIэжтэкъым къызыфIимыгъэIуэху хуэдэу Шейх Мансур и уэрэдыр къыщыжиIам. Абы ипэ къихуэу зэи зыщIыпIи щызэхэтхатэкъым ар. 18 лIэщIыгъуэм псэуа, адыгэхэм къадекIуэкIа шэшэн зауэлIым теухуа уэрэдыр ди деж къэсауэ ящIэххэтэкъым. А уэрэдым и псалъэхэр инджылыбзэкIэ тхауэ ди хэку къихьэгъа Эдмонд Спенсер и «Шэрджэсымрэ Кърым тэтэрымрэ зекIуэ сызэрыщыIар» тхылъым къыщокIуэ. Къызбэчрэ абы и ныбжьэгъу Исуп Зауррэ а псалъэхэр адыгэбзэкIэ зэрадзэкIащ, уэрэд гъэпсыкIэм и хабзэхэр къалъытэурэ, макъамэри езыхэм щIалъхьэжащ, пасэрейм нэхъ пэблагъэ зэращIыным иужь итхэу. Зэгъусэу а уэрэдыр зэрыжаIэр хэтщ мы Iэлбомми. IуэрыIуатэныбэр щIэдэIумэ, занщIэу къищIэнри хэлъщ а уэрэдыр пасэрейхэм зэращымыщыр. Ауэ дызэреплъымкIэ, мыр нобэ адыгэ фольклорым зэрыпищэм и зы щапхъэщ. Ди гугъэм щыхьэт техъуэжу Нэгырокъуэ Къызбэч езым иусыжауэ хьэндрэфим (къамылым) гущэкъу уэрэд лIэужьыгъуитI къригъэкIащ – зыр арыххэу, адрейм щIэжьыуэжу. Мыр щхьэхуэу къыдэдгъэкIыну мурад тщIщащ, пасэрейм яуса уэрэдыжьхэм пшыналъэхэм хэмыгъуэщэн папщIэ.
Ярэби, адыгэ джэгуакIуэхэр къэунэхужурауэ пIэрэ? Арауэ щытмэ, мыхэр япэ лъэбакъуэу къыщIэкIынущ. Адыгэ пасэрей уэрэд гъэпсыкIэм и хабзэм иту уэрэд зэрамыусыжр щыхьэт тохъуэ нобэ ди музыкалнэ културэм и Iуэхур зэрымыщIагъуэм. Ауэ кIуэщIыпауи жыпIэ хъунукъым.
Макъыр зытхар: Къуэдзокъуэ Тимур.
Зыгъэкъэбзар, зыхуэзыгъэк1уэжар: Къуэдзокъуэ Тимур.
Iэлбомым и жинтым тет сурэтыр тезыхар: Къуэдзокъуэ Тимур.
Iэлбомым и дизайныр: Хьэлилэ Миланэ.
Текстыр зытхар: Хьэлилэ Болэт, Шурдым Жан.
Щыттхар: бжьыхьэкIэм и 11 махуэ, 2014 гъэ.
Щыттха щIыпIэр: Адыгей, Мейкъуапэ.
320kbps (17.3 MB)
ALAC (71.9 MB)
FLAC (113.5 MB)
